30.01.2013 - 09:02
Preambuła
Mieszkańcy Katalonii wielokrotnie w historii wyrażali wolę samostanowienia, mającego na celu zwiększenie postępu, dobrobytu i równości szans dla wszystkich obywateli, a także wzmocnienie kultury i zbiorowej tożsamości.
Dążenie do samodzielnych rządów w Katalonii jest również oparte na historycznym prawie Katalończyków, ich świeckich instytucjach oraz katalońskiej tradycji prawnej. Fundamenty katalońskiego parlamentaryzmu sięgają Średniowiecza – instytucji Assemblees de Pau i Treva oraz Cort Comtal.
W XIV wieku została powołana do życia instytucja Diputació del General, inaczej Generalitat, która zdobywała coraz większą autonomię aż w XVI i XVII wieku stała się rządem Księstwa Katalonii. Upadek Barcelony w 1714 roku, po wojnie o sukcesję, spowodował, że Filip V zniósł za pomocą dekretów Nova Planta katalońskie prawa publiczne i instytucje samorządowe.
Te historyczne dążenia były podzielane przez inne terytoria, co doprowadziło do powstania wspólnego obszaru językowego, kulturowego, społecznego i gospodarczego, mającego na celu wzmocnienie i popularyzowanie wzajemnego uznania.
W XX wieku pragnienie samodzielnych rządów wśród Katalończyków było stałe. Utworzenie Wspólnoty Katalonii (Mancomunitat de Catalunya) w 1914 było pierwszym krokiem na drodze do odzyskania samodzielności, zniesionej przez dyktaturę Primo de Rivery. Wraz z ogłoszeniem Drugiej Republiki Hiszpańskiej w 1931 powstał rząd kataloński o nazwie Generalitat Catalana, a wraz z nim region uzyskał status autonomii.
Instytucja Generalitat została znów zniesiona w 1939 r. przez generała Franco, który ustanowił funkcjonującą do 1975 roku dyktaturę. Napotkała ona czynny opór narodu i rządu Katalonii. Jednym z najważniejszych wydarzeń w walce o wolność było utworzenie Zgromadzenia Katalonii (l’Assemblea de Catalunya) na zasadach tymczasowych w 1971 roku, przed odzyskaniem Generalitat w 1977 roku po powrocie z uchodźstwa jej przewodniczącego. Podczas transformacji ustrojowej ku demokracji i w ramach nowego systemu autonomicznego ustanowionego przez konstytucję hiszpańską z 1978 roku Katalończycy zatwierdzili w wyniku referendum statut autonomii Katalonii w 1979 roku. Rok później odbyły się pierwsze katalońskie wybory parlamentarne.
W ostatnich latach, na drodze do konsolidacji demokracji, większość kataloński sił politycznych i społecznych podjęło wysiłki w celu dokonania zmian o charakterze politycznym i prawnym. Najnowszym z nich jest proces reformy statutu autonomii Katalonii zainicjowany przez parlament w 2005 roku. Trudności i odmowy ze strony instytucji hiszpańskich, na czele z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego nr 31/2010, doprowadziły do radykalnego zanegowania demokratycznej ewolucji i woli Katalończyków w Hiszpanii i stworzyły podstawy do regresu w kwestii samodzielnych rządów, który jest dziś bardzo wyraźne w sferze politycznej, prawnej, finansowej, społecznej, kulturowej i językowej.
Katalończycy na różne sposoby wyrażali chęć przezwyciężenia obecnego impasu w Hiszpanii. Demonstracje z 10 lipca 2010 roku pod hasłem „Jesteśmy narodem, to my decydujemy” i z 11 września 2012 roku z motto „Katalonia – nowy kraj w Europie” były wyrazem niezgody na publiczne okazywanie braku szacunku wobec decyzji podejmowanych przez Katalończyków.
27 września 2012 roku, na podstawie rozporządzenia nr 742/IX parlament Katalonii poparł potrzebę mieszkańców regionu w kwestii swobodnego i demokratycznego określenia swojej przyszłości poprzez referendum. Ostatnie wybory parlamentarne w Katalonii w dniu 25 listopada 2012 roku jednoznacznie potwierdziły to pragnienie.
Aby przeprowadzić ten proces, parlament Katalonii podczas pierwszej sesji dziesiątej kadencji, reprezentując wolę Katalończyków wyrażoną demokratycznie w wyniku ostatnich wyborów, składa następującą deklarację suwerenności i prawa do decydowania obywateli Katalonii.
Deklaracja suwerenności i prawa do decydowania obywateli Katalonii
Zgodnie z demokratycznie wyrażoną wolą większości mieszkańców Katalonii parlament Katalonii zgodził się rozpocząć proces skutecznego wykonania prawa do decydowania przez obywateli w kwestii wspólnej przyszłości politycznej zgodnie z następującymi zasadami:
-Suwerenność. Katalonia otrzymuje, na podstawie demokratycznych przesłanek, status suwerennego pod względem prawnym i politycznym podmiotu.
-Zgodna z prawem demokracja. Proces wykonywania demokratycznego prawa do decydowania będzie w pełni demokratyczny, z zapewnieniem różnych wyborów i szacunku dla wszystkich, poprzez debaty i dialog z katalońskim społeczeństwem, w celu wyrażenia woli większości, co jest gwarantem podstawowego prawa do decydowania.
-Przejrzystość. Zapewnione zostaną wszelkie narzędzia niezbędne do tego, aby ogół populacji Katalonii otrzymał wszystkie informacje i wiedzę niezbędne do skorzystania z prawa do decydowania i do zachęcania do udziału w tym procesie.
-Dialog. Zostaną przeprowadzone rozmowy i negocjacje z instytucjami Hiszpanii, Europy i całej społeczności międzynarodowej.
-Spójność społeczna. Zagwarantowana zostanie spójność społeczna i terytorialna kraju zgodnie z wyrażoną wielokrotnie przez katalońskie społeczeństwo wolą utrzymania Katalonii jako jednego narodu.
-Europeizm. Będą bronione i promowane podstawowe zasady Unii Europejskiej, w szczególności podstawowe prawa, demokracja, kompromis pomiędzy dobrobytem i solidarnością między narodami Europy oraz postawienie na gospodarczy, społeczny i kulturalny postęp.
-Legalność. Wszystkie istniejące ramy prawne stosowane do wykonania umocnienia demokracji i ich prawo wyboru.
-Ważna rola parlamentu. Parlament, jako instytucja, która reprezentuje obywateli Katalonii, ma do odegrania szczególną rolę w tym procesie, w
związku z czym zostaną uzgodnione i określone stosowne mechanizmy i dynamika pracy.
-Uczestnictwo. Parlament Katalonii i rząd Generalitat muszą być aktywnymi uczestnikami tego procesu i dołoży wszelkich starań, aby wzięło w nim udział jak najwięcej katalońskich politycznych, gospodarczych i społecznych, obywatelskich i kulturowych organizacji na szczeblu lokalnym.
Parlament Katalonii zachęca wszystkich obywateli do aktywnego uczestniczenia w tym demokratycznym procesie służącemu skorzystaniu z prawa do decydowania ludności Katalonii.
Pałac parlamentu, 23 stycznia 2013 r.
